Zwierzęta Bieszczadów

Zwierzęta Bieszczadów

Wilk: Osiąga długość 100-150 cm. Basior jest na ogół większy do wadery. W okresie rozrodu wilk jest zwierzęciem osiadłym, w innych okresach odbywa dalekie wędrówki. Wilczyca rodzi w kwietniu 4-7 szczeniąt. W okresie karmienia przez samicę o pożywienie stara się samiec, później na zmianę polują i opiekują się młodymi. Jesienią do rodziny przyłączają się młode wilki i tworzy się wataha, licząca najczęściej 6-9 osobników, razem koczując i polując przez zimę. Dyscyplina i organizacja wewnątrz watahy zapewniają wysoką skuteczność w polowaniu.

Podstawowym pokarmem wilków są duże ssaki i kopytne; jeleń, sarna, dzik, Zabijane są głównie zwierzęta słabsze, młode lub chore. Dzienne zapotrzebowanie wilka ocenia się na 3-5 kg mięsa.

Poluje też na zwierzęta domowe, głównie owce oraz psy.

Niedźwiedź brunatny: najpotężniejszy z naszych drapieżników, jest autentycznym władcą wschodnio karpackiej puszczy. Długość jego ciała wynosi 170-250 cm, waga od 150-400 kg. Jest gatunkiem zagrożonym i objętym w Polsce ochroną. Niedźwiedź prowadzi osiadły tryb życia. Porusza się powoli ale w potrzebie na krótkich dystansach galopuje z szybkością do 65 km/h. Dobrze pływa, a młode osobniki sprawnie spinają się na drzewa. Na żer wychodzi na ogół nocom, o dzień spędza w barłogu zakładanym w największych gęstwinach. Jest zwierzęciem wszystkożernym. Zjada miękkie pędy, bulwy, leśne owoce i grzyby, chętnie odwiedza łany owsa i kukurydzy. Przysmakiem jego jest miód, wydobywa go z barci dzikich pszczół lub plądruje pasieki.

Nie gardzi gryzoniami, rybami, a nawet padliną. Jego łupem padają nocujące na pastwiskach owce i bydło. Człowieka może zaatakować osobnik ranny lub samica w obronie. Znany powszechnie jest przypadek turysty, który zbliżył się do samicy z młodymi w celu zrobienia zdjęcia i został przez nią zaatakowany.

W okresie jesiennym niedźwiedź odżywia się bardzo intensywnie, by zgromadzić zapas tłuszczu na okres snu zimowego. „Gawrę” zakłada najczęściej w młodnikach, wywrotach lub rozpadlinach skalnych i wykorzystuje ją przez kilka lat. Młode w liczbie najczęściej 1-3 samica rodzi co 4 lata w czasie snu zimowego i opiekuje się nimi do dwóch lat. Samiec prowadzi życie samotne. Zajmuje terytorium powierzchni ok. 2tys. hektarów. Znakuje je zadrapaniami na pniach drzew, które umieszcza jak najwyżej nad ziemią. Niedźwiedzie osiągają wiek około 40 lat.

Ryś: Jest największym europejskim kotem. Długość ciała wynosi 80-130cm, wysokość w barku ok.70cm, ciężar 20-30kg. Prowadzi osiadły, skryty i samotny tryb życia. Legowisko zakłada w niedostępnych dziuplach, grotach lub szczelinach skalnych. Szybko biega i doskonale spina się po drzewach. Poluje o zmierzchu i w nocy, często z zasadzki, z konarów drzew. Łowi zające, sarny, cielęta, jelenie, warchlaki i lisy. Podobnie jak wilki, jest doskonałym selekcjonerem, tępi zwierzęta chore i mniej sprawne. Młode rysie rodzą się w maju lub czerwcu, a samodzielność uzyskują po roku. Żyją około 14 lat. Ryś jest w Polsce zwierzęciem łownym. Dla wytrwałego myśliwego jest łatwy do upolowania, gdyż wraca do upolowanej ofiary i stale trzyma się tych samych ścieżek. Od 1999r. na terenie byłego województwa krośnieńskiego jest objęty ochroną gatunkową.

Żubr: Jest największym przedstawicielem kopytnych. Masa ciała samców wacha się od 530-920kg, samic zaś od 320-540kg. W 1963r. pięć osobników (z domieszką krwi żubra kaukaskiego) przewieziono w Bieszczady, do leśnictwa Bereski. Po rocznej aklimatyzacji wypuszczono je na wolność. W latach 1964-66 trafiło w Bieszczady jeszcze kilkanaście osobników. W 1965r. powszechne zainteresowanie wzbudził żubr pulpit który odbył daleką wędrówkę na zachód. Liczebność bieszczadzkich populacji wzrasta z roku na rok. U schyłku lat 70 było tu ich około osiemdziesięciu. Obecnie liczba ta zmniejszył się o połowę, prawdopodobnie część stada przemieściła się za granicę.

Żbik: Przypomina budową kota domowego, jest jednak od niego trochę większy. Odróżnia go także ogon – dość krótki, gruby i tępo zakończony, z 5-7 obrączkami. Dawniej zamieszkiwał całą Europę prócz półwyspu skandynawskiego. Obecnie w Polsce można go spotkać tylko w górach. Jest gatunkiem chronionym. Prowadzi samotny tryb życia, zajmuje terytorium o powierzchni 60-70ha. Gniazda zakłada w dziuplach, szczelinach skalnych lub lisich norach. Żywi się gryzoniami, ptakami, rybami, owadami. Niekiedy poluje na zające. Liczebność żbików w Bieszczadach (jak i w całej Polsce) nie jest znana. Spotkania z tym interesującym drapieżnikiem są przypadkowe i należą do rzadkości.

Jeleń szlachetny: Jest ze względu na durzą liczebność populacji najważniejszym gatunkiem parzystokopytnych w Bieszczadach. Występuje tu jako ekotyp zwany jeleniem karpackim. Wyróżnia go wydłużony typ z szeroką częścią nosową. Byki warzą 200-250kg, a łanie 80-120kg. Jelenie przebywają na ogół w stadach liczących nawet do kilkudziesięciu osobników. Odżywiają się głównie pędami drzew i krzewów, zjadają durze ilości krzewinek, rośliny zielny, trawy, mchy i porosty. Okres rui, czyli tzw. rykowisko, ma miejsce od połowy września do połowy października. Byki gromadzą wokół siebie łanie, odpędzając rywali. Wydają w tym okresie charakterystyczny, daleko słyszalny ryk.

Poroże pojawia się u samców w dugi roku życia. Są to pojedyncze, niezbyt długie tyki. Każdego roku w okresie przedwiośnia jelenie zrzucają poroże, które odrasta w okresie od maja do lipca. Najmocniejsze poroża mają byki od 10 do 12 lat. Prowadzona od lat siedemdziesiątych hodowla jelenia w Bieszczadach, polegająca na intensywnym dokarmianiu przy jednoczesnym eliminowaniu drapieżników ( wilka i rysia), doprowadziła do nadmiernego wzrostu liczby jeleni. Wyrządzały one poważne szkody w lasach. W latach 1991-93 w bieszczadzkich nadleśnictwach przeprowadzono wielką redukcję jeleni. Odstrzelono ich wówczas kilka tysięcy sztuk.

Żmija zygzakowata: ciało ma stosunkowo krótkie i grube. Głowę w kształcie serca, uzbrojoną w zęby i gruczoły jadowe. W Bieszczadach spotykamy trzy odmiany kolorystyczne odmiany żmij:

1. Odmianę popielato-stalową z czarnym, dobrze widocznym zygzakiem,
2. odmianę brązową z ciemnym zygzakiem,
3. Odmianę czarną z niewidocznym zygzakiem.

Żmija lubi wilgotne zarośla, brzegi lasów i zręby. Na żer wychodzi na ogół nocą. Najchętniej poluje na gryzonie, a jej naturalnymi wrogami są bocian i jeż. Jest gatunkiem chronionym.

Znane są przypadki ukąszenia przez żmiję, również nocą. Ugryzienie morze być niebezpieczne dla człowieka. Aby go uniknąć, należy używać wysokiego obuwia i grubych skarpet. W przypadku ugryzienia, trzeba poszerzyć ranę ostrym narzędziem i wypuścić nieco krwi w celu zmniejszenia dawki jadu, oraz jak najszybciej skorzystać z fachowej pomocy lekarskiej.

Wąż eskulapa: Jest gadem niegroźnym. To największy z polskich węży. Osiąga długość do 180cm. Z wierzchu jest ciemno brązowy, a od spodu żółty. Tuż za głową ma jaśniejsze plamki upodabniające go do zaskrońca. Prowadzi nadrzewny tryb życia. Chętnie poluje na myszy i inne małe gryzonie, zjada patki i ich lęgi oraz jaszczurki i płazy. Ofiarę dusi splotami ciała. Nie jest jadowity.

Wąż eskulapa jest gatunkiem południowym, ciepłolubnym, dlatego jego bieszczadzkie stanowiska usytuowane są w dobrze nasłonecznionej dolinie Sanu. W Polsce jest chroniony.

Orzeł Przedni: Jest największym z naszych orłów. Ma rozpiętość skrzydeł 180-230 cm. ciężar samca dochodzi do 4,5 kg, a samicy do 6 kg, gniazda z chrustu na drzewach i skałach. W marcu samica składa 1-3 jaja, które rodzice wysiadują na zmianę przez 44 dni. Dojrzałość płciową osiąga dopiero 4-6 roku życia. Żywi się większymi ptakami i sakami a także padliną. Napada na gęsi, bociany, głuszcie, lisy, psy i sarny. W Polsce jest ptakiem niezwykle rzadkim i chronionym. Pojedyncze pary gnieżdżą się w Tatrach, Bieszczadach i na mazurach.

Puchacz: Jest w Polsce gatunkiem bardzo rzadkim. Jest to największa nasza sowa, o rozpiętości skrzydeł 150-170 cm. i masie do 2,5 kg. Upierzenie puchacza jest żółto brunatne z ciemniejszymi plamkami. Na głowie ma pęczki piór, tzw. „uszy”. Gnieździ się na drzewach, rozpadlinach skalnych lub dziuplach. Lęg złożony z 2-4 jaj wysiaduje samica przez 5 tygodni, karmiona w tym czasie przez samca. Po dwóch miesiącach pisklęta zaczynają latać. Puchacz odławia małe gryzonie, ale również zające, młode sarny jeże, ptaki drapieżne. W Polsce jest objęty ochroną gatunkową. Kilka par występuje na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego.

Domki letniskowe w Bieszczadach, domki nad Soliną, noclegi w Bieszczadach, agroturystyka Bieszczady, kwatery do wynajęcia nad Soliną.